၁ ။ မြစ်ကြီးလည်း မခမ်းစေနဲ့။ ၂ ။ သစ်ပင်ကြီးလည်း မလဲစေနဲ့။ ၃ ။ ထုံးအိုးကြီးလည်း မကွဲစေနဲ့။ ကြားတော့ ကြားဖူး၏ သို့သော် တွင်တွင် ကျယ်ကျယ် သိသူတော့ ရှား၏။မြစ်ကြီးလည်း မခမ်းစေနဲ့ – မြစ်ကြီးလည်း မခမ်းပါစေနဲ့ ဆိုတာ ကြည်လင် အေးမြတဲ့ တသွင်သွင်စီဆင်းနေတဲ့ မြစ်ကြီးနဲ့တူတဲ့ … မေတ္တာတရားများ လူသားတွေမှာ မခမ်းခြောက်ပါစေနဲ့ .. လို့. ဆိုလိုခြင်းဖြစ်၏ ၊လူသား အချင်းချင်း ဆွေမျိုး မိတ်သင်္ဂဟအချင်းချင်း မေတ္တာထားပြီး နေထိုင်ကြမယ် ..အားလုံးသော သတ္တဝါအနန္တ အပေါ်မှာလည်း မေတ္တာစမ်းရေများ မခမ်းခြောက်အောင် အမြဲပွားများပြီး နေထိုင်ကြရပါမယ်။မြစ်အတွင်းမှာ စီးဆင်းနေတဲ့ စမ်းရေသည် ကြည်လင် အေးမြတဲ့ သဘောရှိသလို သတ္တဝါ အားလုံးအပေါမှာ ပွားများနေတဲ့ မေတ္တာ ဆိုတာလည်း ကြည်လင်အေးမြလှ၏ ၊မေတ္တာ ပွားများသူရဲ့ သန္တာန်မှာ မေတ္တာဓာတ်တွေ ဝင်ရောက်လာပြီဆိုယင် အဲ့ဒီပုဂ္ဂိုလ်ရဲ့ နှလုံးသားဟာလဲ တခြားအချိန်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ နှလုံးသားနဲ့မတူတော့ဘဲ ကြည်လင်လာ၏ ဘုရားရှင်က … စိတ္တေ ပသန္နေ လောဟိတံ ပသီဒတိ .. လို့မိန့်၏။စိတ်ကြည်လင်လာပြီဆိုယင် ရုပ်လဲကြည်လင်လာ၏ … အထူးသဖြင့် မေတ္တာ အမြဲပွားများနေတဲ့ပုဂ္ဂိုလ် ရဲ့. မျတ်နှာဟာ သာ မန်ပုဂ္ဂိုလ်တွေနဲ့ မတူတော့ပါဘူး ၊ သတိထားကြည့်ယင် ကွာခြားနေတာ တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ မေတ္တာ ဆိုတဲ့ အကြည်ဓာတ်ကလေးက. သူ့သန္တာန်မှာ ကိန်းဝပ်နေလို့ပါဘဲ ။သစ်ပင်ကြီးလည်း မလဲစေနဲ့ – သစ်ပင်ကြီးဆိုတာ … ဘုရား တရား သံဃာ လို့ခေါ်ဆိုအပ်တဲ့ ရတနာသုံးပါး ကို ဆိုလိုခြင်းဖြစ်၏ ။ပကတိ သစ်ပင်ကြီးသည် … အကိုင်းအခတ် ဝေဝေစာစာလည်း ရှိတယ် ၊ ပင်စည်ကလဲ ပြန့်ပွား အရိပ်အာဝါသ လည်း ကောင်းနေမယ်ဆိုယင် …အဲ့ဒီ သစ်ပင်ကြီးရဲ့. အရိပ်မှာ သတ္တဝါ ခိုနားနေနိုင်၏ ၊
ထို သစ်ပင်ရဲ့. အရိပ်အောက် ဝင်လိုက်တာနဲ့တပြိုင်နက်ထဲ.. ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါး အေးချမ်းမှုကိုခံစားရသလိုပါဘဲ ရတနာသုံးပါး ဆိုတဲ့ အရိပ်ဟာလည်းဝင်ရောက် ခိုနားတဲ့ သတ္တဝါ တိုင်းကို .. ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါး အေးမြမှုကို အပြည့်အဝ ပေးနိုင်၏ ။ဝင်ရောက် ခိုနားတဲ့ သူတိုင်းဟာ ရတ နာသုံးပါး ရဲ့အရိပ်ကြောင့် ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါး ငြိမ်း ချမ်းသွားတာခြည်းပါဘဲ ။ဒါကြောင့် ရှေးလူကြီး သူမများက … မိမိကို အရိပ်အာဝါသပေးနေတဲ့ သစ်ပင်ကြီးကို ခုတ်လဲ မမိပါစေနဲ့ လိုပြေားဆိုကြခြင်းဖြစ်၏ ထို့အတူပါဘဲ မိမိတို့ နားခိုရာ အားထားရာကိုးကွယ်ရာ ဖြစ်တဲ့ ရတနာသုံးပါး အရိပ်ကိုလဲ မပစ်ပယ်ရဘူး မမေ့ရဘူး။ဘာကြောင့်လဲ ရတနာသုံးပါး ရဲ့. ဂုဏ်ကျေးဇူးဟာ သိပ်ပြီးတော့ကြီးမားလို့ပါဘဲ …သစ်ပင်ကြီးရဲ့ အရိပ်ဟာ အေးမြသလိုရတနာ သုံးပါး ၏ အရိပ်ဟာလည်း ပစ္စုပ္ပန် ဘဝ သာမက. တမလွန်ဘဝ အတွက်ပါ ငြိမ်းအေးမှုကိုပေး၏။ဒါကြောင့် … ရတနာသုံးပါး လို့ ခေါ်ဆိုရတဲ့ သစ်ပင်ကြီးကို မမေ့ပါနဲ့. အမြဲသတိရပြီး ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်ရမည် ဟု ဆိုလို၏ ။ထုံးအိုးကြီးလည်း မကွဲပါစေနဲ့ – ထုံးအိုးကြီးဆိုတာ …. ရှေးက မိဘ ဘိုးဘွား တွေရဲ့ အစဉ်အလာ လုပ်ထုံး လုပ်နည်းကို ပြေားတာပါဘဲ။မိဘ ဘိုးဘွား တွေရဲ့. ယဉ်ကျေးမှု အစဉ်အလာ ကောင်းများ ၊ မိဘ ဘိုးဘွား တွေ ပြုခဲ့တဲ့ ဘာသာရေး သာသနာရေး အစဉ်အလာကောင်းမြတ်တဲ့ ထုံးတမ်းစဉ်လာတွေ အဆုံးအမတွေ အကျင့်စာရိတ္တတွေ အားလုံးကို မဖျတ်စီးရဘူး မမေ့ပျောက်ရဘူး။အစဉ်လာကို ထိန်းသိမ်းပြီး ဆတ်လက်ဆေင်ရွက်ရမယ် …“ ဒါကိုဘဲ ထုံးအိုးကြီး မကွဲစေနဲ့ ´´ ဟုပြေားဆိုခြင်းဖြစ်၏ ။ဒါကြောင့် ဗုဒ္ဓဘာသာ သူတော်စဉ် ပုဂ္ဂိုလ် များရှေးက ဆုံးမခဲ့တဲ့ “ စကားကြီး ´´ သုံးခွန်း၏အဓိပ္ပါယ် ကို နားလည်နိုင်ပါစေ။နားလည်သည်အားလျှော်စွာ ကျင့်သုံးနိုင်ပါစေ ….ကျင့်သုံးနိုင်သည်အလျှောက် ဘာသာ သာသ နာကို ထိမ်းသိမ်း စောင့်ရှောက် နိုင်ကြပါစေ။ သုခီအတ္တာနံ ပရိဟရန္တု… မိမိကိုယ်ကို ချမ်းသာအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ပါစေ..။
Credit အရှင်နန္ဒောဘာသ (ဓမ္မရောင်စဉ်)
[zawgyi]
၁ ။ ျမစ္ႀကီးလည္း မခမ္းေစနဲ႔။ ၂ ။ သစ္ပင္ႀကီးလည္း မလဲေစနဲ႔။ ၃ ။ ထုံးအိုးႀကီးလည္း မကြဲေစနဲ႔။ ၾကားေတာ့ ၾကားဖူး၏ သို႔ေသာ္ တြင္တြင္ က်ယ္က်ယ္ သိသူေတာ့ ရွား၏။ျမစ္ႀကီးလည္း မခမ္းေစနဲ႔ – ျမစ္ႀကီးလည္း မခမ္းပါေစနဲ႔ ဆိုတာ ၾကည္လင္ ေအးျမတဲ့ တသြင္သြင္စီဆင္းေနတဲ့ ျမစ္ႀကီးနဲ႔တူတဲ့ … ေမတၱာတရားမ်ား လူသားေတြမွာ မခမ္းေျခာက္ပါေစနဲ႔ .. လို႔. ဆိုလိုျခင္းျဖစ္၏ ၊လူသား အခ်င္းခ်င္း ေဆြမ်ိဳး မိတ္သဂၤဟအခ်င္းခ်င္း ေမတၱာထားၿပီး ေနထိုင္ၾကမယ္ ..အားလုံးေသာ သတၱဝါအနႏၲ အေပၚမွာလည္း ေမတၱာစမ္းေရမ်ား မခမ္းေျခာက္ေအာင္ အၿမဲပြားမ်ားၿပီး ေနထိုင္ၾကရပါမယ္။ျမစ္အတြင္းမွာ စီးဆင္းေနတဲ့ စမ္းေရသည္ ၾကည္လင္ ေအးျမတဲ့ သေဘာရွိသလို သတၱဝါ အားလုံးအေပါမွာ ပြားမ်ားေနတဲ့ ေမတၱာ ဆိုတာလည္း ၾကည္လင္ေအးျမလွ၏ ၊ေမတၱာ ပြားမ်ားသူရဲ႕ သႏၲာန္မွာ ေမတၱာဓာတ္ေတြ ဝင္ေရာက္လာၿပီဆိုယင္ အဲ့ဒီပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ႏွလုံးသားဟာလဲ တျခားအခ်ိန္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ႏွလုံးသားနဲ႔မတူေတာ့ဘဲ ၾကည္လင္လာ၏ ဘုရားရွင္က … စိေတၱ ပသေႏၷ ေလာဟိတံ ပသီဒတိ .. လို႔မိန္႔၏။စိတ္ၾကည္လင္လာၿပီဆိုယင္ ႐ုပ္လဲၾကည္လင္လာ၏ … အထူးသျဖင့္ ေမတၱာ အၿမဲပြားမ်ားေနတဲ့ပုဂၢိဳလ္ ရဲ႕. မ်တ္ႏွာဟာ သာမန္ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ မတူေတာ့ပါဘူး ၊ သတိထားၾကည့္ယင္ ကြာျခားေနတာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေမတၱာ ဆိုတဲ့ အၾကည္ဓာတ္ကေလးက. သူ႔သႏၲာန္မွာ ကိန္းဝပ္ေနလို႔ပါဘဲ ။သစ္ပင္ႀကီးလည္း မလဲေစနဲ႔ – သစ္ပင္ႀကီးဆိုတာ … ဘုရား တရား သံဃာ လို႔ေခၚဆိုအပ္တဲ့ ရတနာသုံးပါး ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္၏ ။ပကတိ သစ္ပင္ႀကီးသည္ … အကိုင္းအခတ္ ေဝေဝစာစာလည္း ရွိတယ္ ၊ ပင္စည္ကလဲ ျပန္႔ပြား အရိပ္အာဝါသ လည္း ေကာင္းေနမယ္ဆိုယင္ …အဲ့ဒီ သစ္ပင္ႀကီးရဲ႕. အရိပ္မွာ သတၱဝါ ခိုနားေနႏိုင္၏ ၊ထို သစ္ပင္ရဲ႕. အရိပ္ေအာက္ ဝင္လိုက္တာနဲ႔တၿပိဳင္နက္ထဲ.. ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး ေအးခ်မ္းမႈကိုခံစားရသလိုပါဘဲ ရတနာသုံးပါး ဆိုတဲ့ အရိပ္ဟာလည္းဝင္ေရာက္ ခိုနားတဲ့ သတၱဝါ တိုင္းကို .. ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး ေအးျမမႈကို အျပည့္အဝ ေပးႏိုင္၏ ။ဝင္ေရာက္ ခိုနားတဲ့ သူတိုင္းဟာ ရတနာသုံးပါး ရဲ႕အရိပ္ေၾကာင့္ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး ၿငိမ္းခ်မ္းသြားတာျခည္းပါဘဲ ။ဒါေၾကာင့္ ေရွးလူႀကီး သူမမ်ားက … မိမိကို အရိပ္အာဝါသေပးေနတဲ့ သစ္ပင္ႀကီးကို ခုတ္လဲ မမိပါေစနဲ႔ လိုေျပားဆိုၾကျခင္းျဖစ္၏ ထို႔အတူပါဘဲ မိမိတို႔ နားခိုရာ အားထားရာကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္တဲ့ ရတနာသုံးပါး အရိပ္ကိုလဲ မပစ္ပယ္ရဘူး မေမ့ရဘူး။ဘာေၾကာင့္လဲ ရတနာသုံးပါး ရဲ႕. ဂုဏ္ေက်းဇူးဟာ သိပ္ၿပီးေတာ့ႀကီးမားလို႔ပါဘဲ …သစ္ပင္ႀကီးရဲ႕ အရိပ္ဟာ ေအးျမသလိုရတနာသုံးပါး ၏ အရိပ္ဟာလည္း ပစၥဳပၸန္ ဘဝ သာမက. တမလြန္ဘဝ အတြက္ပါ ၿငိမ္းေအးမႈကိုေပး၏။ဒါေၾကာင့္ … ရတနာသုံးပါး လို႔ ေခၚဆိုရတဲ့ သစ္ပင္ႀကီးကို မေမ့ပါနဲ႔. အၿမဲသတိရၿပီး ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ရမည္ ဟု ဆိုလို၏ ။ထုံးအိုးႀကီးလည္း မကြဲပါေစနဲ႔ – ထုံးအိုးႀကီးဆိုတာ …. ေရွးက မိဘ ဘိုးဘြား ေတြရဲ႕ အစဥ္အလာ လုပ္ထုံး လုပ္နည္းကို ေျပားတာပါဘဲ။မိဘ ဘိုးဘြား ေတြရဲ႕. ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္အလာ ေကာင္းမ်ား ၊ မိဘ ဘိုးဘြား ေတြ ျပဳခဲ့တဲ့ ဘာသာေရး သာသနာေရး အစဥ္အလာေကာင္းျမတ္တဲ့ ထုံးတမ္းစဥ္လာေတြ အဆုံးအမေတြ အက်င့္စာရိတၱေတြ အားလုံးကို မဖ်တ္စီးရဘူး မေမ့ေပ်ာက္ရဘူး။အစဥ္လာကို ထိန္းသိမ္းၿပီး ဆတ္လက္ေဆင္႐ြက္ရမယ္ …“ ဒါကိုဘဲ ထုံးအိုးႀကီး မကြဲေစနဲ႔ ´´ ဟုေျပားဆိုျခင္းျဖစ္၏ ။ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ သူေတာ္စဥ္ ပုဂၢိဳလ္ မ်ားေရွးက ဆုံးမခဲ့တဲ့ “ စကားႀကီး ´´ သုံးခြန္း၏အဓိပၸါယ္ ကို နားလည္ႏိုင္ပါေစ။နားလည္သည္အားေလွ်ာ္စြာ က်င့္သုံးႏိုင္ပါေစ ….က်င့္သုံးႏိုင္သည္အေလွ်ာက္ ဘာသာ သာသနာကို ထိမ္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ ႏိုင္ၾကပါေစ။ သုခီအတၱာနံ ပရိဟရႏၲဳ… မိမိကိုယ္ကို ခ်မ္းသာေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ပါေစ..။