အဲယားကွန်း(Aircon)သည် အခန်းတွင်းအပူချိန်ကို စုပ်ယူလျှော့ချပေးသည့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှု ဖြစ် သည်။လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော်ပေါ်ခါစက နေအိမ်တိုက်ခန်းများအတွက်သာ အသုံး ပြု ခဲ့ပြီး နောက် ပိုင်း ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်ဝန်းကျင်မှစကာကားများတွင်ပါ အဲယားကွန်းတပ်ဆင် အ သုံးပြုလာနိုင်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ် ကဇိမ်ခံဆလွန်းကားများ၊ ဈေးကြီးပေးဝယ်ရသော ကားအကောင်းစားများတွင်သာ တပ်ဆင်ပေးနိုင်ခဲ့သော်လည်းနောက်ပိုင်းတွင်ကားအကြီးအသေးအမျိုးမျိုးတွင် အဲယားကွန်းမပါသောကားဟူ၍မရှိတော့ပေ။ကားအဲယားကွန်း၏ကောင်းကျိုးမှာပူအိုက်ခြင်းလေလုံ၍အသက်ရှူကျပ်ခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင် သည့်အပြင် မိုးတွင်းအခါမိုးရွာ၍ ကားမှန် အလုံပိတ်မောင်းသောအခါ အတွင်းမှအပူငွေ့ပြန်ပြီး မှန်များမှုန်ဝါး ကာ ပြင်ပသို့ကောင်းစွာမမြင်ရခြင်းကိုပါ အကာအကွယ်ပေးသည်။ မိုးရွာသောအခါ ပြင်ပအအေးဓာတ် ကြောင့် လူ၏ကိုယ်မှ အငွေ့များထွက်လာကာ အတွင်းမှန်များမှုန်ဝါးသွားလျှင်အဲယားကွန်းမှ စုပ်ယူပေး သည့်အပြင် အအေးဓာတ်ကို ထုတ်လွှတ်ပေးသဖြင့် ကားစီးသူများမှာအေးပြီး သက်သောင့်သက်သာ စီးနိုင်သည်။သို့သော် အပူပိုင်းဒေသများတွင် အလွန်နေပူပြင်းသောအချိန် ကားအဲယားကွန်း ဖွင့်စီးသူများမှာ အေးနေရာမှ ရုတ်တရက် တံခါးဖွင့်ပြီး အဆင်းတွင် ပြင်ပအပူရှိန်ကြောင့်ရုတ်တရက် တံခါးဖွင့်ပြီး အဆင်း တွင် ပြင်ပအပူရှိန်ကြောင့် ရုတ်တရက် မူးလာကာ လဲကျသူ၊ သတိလစ်သူ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများတွင် အပူ အအေး တုံ့ပြန်မှုကြောင့်ဦးနှောက်သွေးကြောပြတ်ကာ သေဆုံးရသူများ ရှိလာသည်အထိ အန္တရာယ်ကြီး လာသည်ကို တွေ့ရှိလာရပါသည်။ ညပိုင်းအဲယားကွန်း ဘတ်စ်ကားကြီးများဖြင့် ခရီးသွားသူများတွင်လည်း ပါးတစ်ခြမ်းရွဲ့ခြင်း၊ မျက်နှာနှင့် ကိုယ်တစ် ခြမ်းလေဖြတ်ခြင်းများပါ တွေ့ကြုံလာရခြင်းကို မကြာခဏ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းများတွင် တွေ့လာရပါသည်အခြားဆန့်ကျင်ဘက်အဖြစ်အပျက်မှာ နေပူထဲမှလာပြီး အဲယားကွန်းဘတ်စ်ကားစီးသူ သက်ကြီး ရွယ်အို တစ်ဦးမှာ ကားထဲတွင်ပင် သတိလစ်ပြီး စကားမေးမရသဖြင့် ကားမောင်းသူနှင့်တာဝန်ရှိသူများမှ ဆေးရုံကြီးသို့ပို့ပေးရာ အပူအအေး ဆန့်ကျင်ဘက်ကြောင့် Heat Stroke ရပြီး ဦးနှောက်သွေးကြောပေါက် ကာ အသက်ဆုံးရှုံးရကြောင်း၂၀၁၉ ခုနှစ် ဧပြီလထုတ် သတင်း စာများတွင် ဖတ်ရှုရသည်။ အဲယားကွန်းကားစီးမည့် သက်ကြီးရွယ်အိုများ ကျန်းမာရေးမကောင်း သူများနှင့် အထူးသဖြင့်သွေးတိုးရောဂါအခံရှိသူ များ သတိထားသင့်သည့် အချက်ဖြစ်သည်။ ရုတ်တရက် အပူအအေး အပြောင်းအလဲသည် ဦးနှောက်သွေး ကြောပေါက်ပြီး သတိလစ် လေ ဖြတ်နိုင်သည်ကို သတိထားကြပါကားအဲယားကွန်းဖွင့်စီးသူများ၏ အနေအထားကို လေ့လာကြည့် သောအခါ-
(၁) နေပူထဲမှ ကားထဲ ဝင်ပြီးနောက် အဲယားကွန်းဖွင့်စီးသူ၊ (၂) ကားထဲမဝင်မီကပင် အဲယားကွန်း ကြိုတင်ဖွင့်ထားသော ကားအတွင်းသို့ နေပူထဲမှလာပြီး ဝင်ထိုင် လိုက်သူ။ (၃) နေအိမ်မှ ကားအဲယားကွန်းဖွင့် စီးလာပြီး နေပူပြင်းသောတစ်နေရာအရောက်တွင် ကားထဲမှ အပြင် ထွက်လိုက် သူ။ စသည်ဖြင့် အခြေအနေမတူ ကွဲပြားမှုသုံးမျိုး ကိုတွေ့ရှိရပါသည်။ ထိုသူများတွင် အသက်ငယ် သေးသူများမှာဘာမှမဖြစ်သော်လည်း အသက် ၄၀ ကျော်၊ ၅၀ နှစ်အတွင်း သက်လတ်ပိုင်းများတွင် ခေါင်း မူးခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း ဝေဒနာခံစားရကြောင်း တွေ့ ရပါသည်။အသက် ၆၀ ကျော် ၇၀ ခန့် လူကြီးများမှာ ခေါင်းမူးရုံမက ရုတ်တရက် လဲကျခြင်း၊ လေဖြတ်ခြင်း၊ ဦးနှောက်သွေးကြောပြတ်ခြင်းများပါ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ အပူ၊ အအေး ဝိရောဓိကြောင့် ကားအဲယားကွန်း ဖွင့်စီး သူများလိုက်နာစေလိုသည့် အချက်သုံးချက်ကို တင် ပြလိုပါသည် – (၁) ကားအဲယားကွန်းမဖွင့်မီ စက်နှိုးပြီး ကားမှန်တံခါးများအားလုံးချထားပါ။ ပြင်ပလေဝင်ပြီး နောက်မှ ကားအဲယားကွန်းကို အနိမ့်ဆုံးမှ စ၍ ဖွင့်ပါ။ ထို့နောက်မှ မှန်များပြန်တင်ပြီးစီးလျှင် အပူ၊ အအေး ရုတ် တ ရက် အပြောင်းအလဲ မဖြစ်စေနိုင်ပါ။(၂) နေပူချိန်အဲယားကွန်းသုံးသော ကားဖြင့် အပြင်သွားလျှင် ရေသန့်ဗူး ယူဆောင်သွားပါ။ နေပူပြင်းသည့်နေရာတွင် ကားရပ်ပြီး အပြင်းသို့မဆင်းမီ ရေကိုအတော်အသင့် သောက်ပြီးမှ ဆင်းလျှင် ရုတ်တရက်ဦးနှောက်သို့ သွေးဆောင့်တက်ခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်ပါသည် (၃) အဲယားကွန်း ကြိုတင်ဖွင့်ထားသည့်ဘတ်စ်ကားကြီးများပေါ်သို့ နေပူထဲမှဝင်လျှင် တက် စီးလျှင်မတက်မီက ကြိုတင်ပြီး ရေအေးသောက်ထားပါ။ အချိုလူကြီးများ သည် ကားပေါ်တွင် ဆီးသွားချင်မည်စိုးသဖြင့် ရေမသောက်ဘဲ ခရီးသွားလေ့ရှိသည်မှာအမှားဖြစ်ပါသည်။ထို့အ တူပင် ညအိပ်ချိန်တွင် အဲယားကွန်း ဖွင့်အိပ်သူများမှာလည်း အိပ်ရာမဝင်မီ ရေအေးတစ်ခွက် သောက်ပြီးမှအိပ်လျှင် ကိုယ်တွင်း(အစာအိမ်)မှ အပူနှင့် ပြင်ပအဲယားကွန်းမှအအေးဓာတ်တို့ ဝိရောဓိဖြစ်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရာရောက်မည် ဖြစ်သည်။အထက်ဖော်ပြခဲ့သော အချက်သုံးချက်ကိုသတိပြုလိုက်နာခြင်းဖြင့် အဲယားကွန်းကားစီးသူများ အပြင် အဲယားကွန်းအခန်းဖြင့် အိပ်စက်သူများပါ အပူ၊ အအေးဝိရောဓိ လွန်ကဲမှုကြောင့်လေဖြတ်ခြင်း၊ ဦးနှောက် သွေးကြောပြတ်ခြင်းဘေးမှကင်းဝေးစေနိုင်ကြောင်း သတိပေးတင်ပြအပ်ပါသည်။
Credit – ကြည်လွင်မြင့်(မုဒြာ)
[zawgyi]
အဲယားကြန္း(Aircon)သည္ အခန္းတြင္းအပူခ်ိန္ကို စုပ္ယူေလွ်ာ့ခ်ေပးသည့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈ ျဖစ္ သည္။လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ေပၚခါစက ေနအိမ္တိုက္ခန္းမ်ားအတြက္သာ အသုံး ျပဳ ခဲ့ၿပီး ေနာက္ ပိုင္း ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ဝန္းက်င္မွစကာကားမ်ားတြင္ပါ အဲယားကြန္းတပ္ဆင္ အ သုံးျပဳလာႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္ ကဇိမ္ခံဆလြန္းကားမ်ား၊ ေဈးႀကီးေပးဝယ္ရေသာ ကားအေကာင္းစားမ်ားတြင္သာ တပ္ဆင္ေပးႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္းေနာက္ပိုင္းတြင္ကားအႀကီးအေသးအမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ အဲယားကြန္းမပါေသာကားဟူ၍မရွိေတာ့ေပ။ကားအဲယားကြန္း၏ေကာင္းက်ိဳးမွာပူအိုက္ျခင္းေလလုံ၍အသက္ရႉက်ပ္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္ သည့္အျပင္ မိုးတြင္းအခါမိုး႐ြာ၍ ကားမွန္ အလုံပိတ္ေမာင္းေသာအခါ အတြင္းမွအပူေငြ႕ျပန္ၿပီး မွန္မ်ားမႈန္ဝါး ကာ ျပင္ပသို႔ေကာင္းစြာမျမင္ရျခင္းကိုပါ အကာအကြယ္ေပးသည္။ မိုး႐ြာေသာအခါ ျပင္ပအေအးဓာတ္ ေၾကာင့္ လူ၏ကိုယ္မွ အေငြ႕မ်ားထြက္လာကာ အတြင္းမွန္မ်ားမႈန္ဝါးသြားလွ်င္အဲယားကြန္းမွ စုပ္ယူေပး သည့္အျပင္ အေအးဓာတ္ကို ထုတ္လႊတ္ေပးသျဖင့္ ကားစီးသူမ်ားမွာေအးၿပီး သက္ေသာင့္သက္သာ စီးႏိုင္သည္။သို႔ေသာ္ အပူပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ အလြန္ေနပူျပင္းေသာအခ်ိန္ ကားအဲယားကြန္း ဖြင့္စီးသူမ်ားမွာ ေအးေနရာမွ ႐ုတ္တရက္ တံခါးဖြင့္ၿပီး အဆင္းတြင္ ျပင္ပအပူရွိန္ေၾကာင့္႐ုတ္တရက္ တံခါးဖြင့္ၿပီး အဆင္း တြင္ ျပင္ပအပူရွိန္ေၾကာင့္ ႐ုတ္တရက္ မူးလာကာ လဲက်သူ၊ သတိလစ္သူ၊ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုမ်ားတြင္ အပူ အေအး တုံ႔ျပန္မႈေၾကာင့္ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာျပတ္ကာ ေသဆုံးရသူမ်ား ရွိလာသည္အထိ အႏၲရာယ္ႀကီး လာသည္ကို ေတြ႕ရွိလာရပါသည္။ ညပိုင္းအဲယားကြန္း ဘတ္စ္ကားႀကီးမ်ားျဖင့္ ခရီးသြားသူမ်ားတြင္လည္း ပါးတစ္ျခမ္း႐ြဲ႕ျခင္း၊ မ်က္ႏွာႏွင့္ ကိုယ္တစ္ ျခမ္းေလျဖတ္ျခင္းမ်ားပါ ေတြ႕ႀကဳံလာရျခင္းကို မၾကာခဏ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ေတြ႕လာရပါသည္အျခားဆန႔္က်င္ဘက္အျဖစ္အပ်က္မွာ ေနပူထဲမွလာၿပီး အဲယားကြန္းဘတ္စ္ကားစီးသူ သက္ႀကီး ႐ြယ္အို တစ္ဦးမွာ ကားထဲတြင္ပင္ သတိလစ္ၿပီး စကားေမးမရသျဖင့္ ကားေမာင္းသူႏွင့္တာဝန္ရွိသူမ်ားမွ ေဆး႐ုံႀကီးသို႔ပို႔ေပးရာ အပူအေအး ဆန႔္က်င္ဘက္ေၾကာင့္ Heat Stroke ရၿပီး ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာေပါက္ ကာ အသက္ဆုံးရႈံးရေၾကာင္း၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလထုတ္ သတင္း စာမ်ားတြင္ ဖတ္ရႈရသည္။ အဲယားကြန္းကားစီးမည့္ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုမ်ား က်န္းမာေရးမေကာင္း သူမ်ားႏွင့္ အထူးသျဖင့္ေသြးတိုးေရာဂါအခံရွိသူ မ်ား သတိထားသင့္သည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္။ ႐ုတ္တရက္ အပူအေအး အေျပာင္းအလဲသည္ ဦးေႏွာက္ေသြး ေၾကာေပါက္ၿပီး သတိလစ္ ေလ ျဖတ္ႏိုင္သည္ကို သတိထားၾကပါကားအဲယားကြန္းဖြင့္စီးသူမ်ား၏ အေနအထားကို ေလ့လာၾကည့္ ေသာအခါ-(၁) ေနပူထဲမွ ကားထဲ ဝင္ၿပီးေနာက္ အဲယားကြန္းဖြင့္စီးသူ၊ (၂) ကားထဲမဝင္မီကပင္ အဲယားကြန္း ႀကိဳတင္ဖြင့္ထားေသာ ကားအတြင္းသို႔ ေနပူထဲမွလာၿပီး ဝင္ထိုင္ လိုက္သူ။ (၃) ေနအိမ္မွ ကားအဲယားကြန္းဖြင့္ စီးလာၿပီး ေနပူျပင္းေသာတစ္ေနရာအေရာက္တြင္ ကားထဲမွ အျပင္ ထြက္လိုက္ သူ။ စသည္ျဖင့္ အေျခအေနမတူ ကြဲျပားမႈသုံးမ်ိဳး ကိုေတြ႕ရွိရပါသည္။ ထိုသူမ်ားတြင္ အသက္ငယ္ ေသးသူမ်ားမွာဘာမွမျဖစ္ေသာ္လည္း အသက္ ၄၀ ေက်ာ္၊ ၅၀ ႏွစ္အတြင္း သက္လတ္ပိုင္းမ်ားတြင္ ေခါင္း မူးျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း ေဝဒနာခံစားရေၾကာင္း ေတြ႕ ရပါသည္။အသက္ ၆၀ ေက်ာ္ ၇၀ ခန႔္ လူႀကီးမ်ားမွာ ေခါင္းမူး႐ုံမက ႐ုတ္တရက္ လဲက်ျခင္း၊ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာျပတ္ျခင္းမ်ားပါ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ အပူ၊ အေအး ဝိေရာဓိေၾကာင့္ ကားအဲယားကြန္း ဖြင့္စီး သူမ်ားလိုက္နာေစလိုသည့္ အခ်က္သုံးခ်က္ကို တင္ ျပလိုပါသည္ – (၁) ကားအဲယားကြန္းမဖြင့္မီ စက္ႏႈိးၿပီး ကားမွန္တံခါးမ်ားအားလုံးခ်ထားပါ။ ျပင္ပေလဝင္ၿပီး ေနာက္မွ ကားအဲယားကြန္းကို အနိမ့္ဆုံးမွ စ၍ ဖြင့္ပါ။ ထို႔ေနာက္မွ မွန္မ်ားျပန္တင္ၿပီးစီးလွ်င္ အပူ၊ အေအး ႐ုတ္ တ ရက္ အေျပာင္းအလဲ မျဖစ္ေစႏိုင္ပါ။(၂) ေနပူခ်ိန္အဲယားကြန္းသုံးေသာ ကားျဖင့္ အျပင္သြားလွ်င္ ေရသန႔္ဗူး ယူေဆာင္သြားပါ။ ေနပူျပင္းသည့္ေနရာတြင္ ကားရပ္ၿပီး အျပင္းသို႔မဆင္းမီ ေရကိုအေတာ္အသင့္ ေသာက္ၿပီးမွ ဆင္းလွ်င္ ႐ုတ္တရက္ဦးေႏွာက္သို႔ ေသြးေဆာင့္တက္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္ (၃) အဲယားကြန္း ႀကိဳတင္ဖြင့္ထားသည့္ဘတ္စ္ကားႀကီးမ်ားေပၚသို႔ ေနပူထဲမွဝင္လွ်င္ တက္ စီးလွ်င္မတက္မီက ႀကိဳတင္ၿပီး ေရေအးေသာက္ထားပါ။ အခ်ိဳလူႀကီးမ်ား သည္ ကားေပၚတြင္ ဆီးသြားခ်င္မည္စိုးသျဖင့္ ေရမေသာက္ဘဲ ခရီးသြားေလ့ရွိသည္မွာအမွားျဖစ္ပါသည္။ထို႔အ တူပင္ ညအိပ္ခ်ိန္တြင္ အဲယားကြန္း ဖြင့္အိပ္သူမ်ားမွာလည္း အိပ္ရာမဝင္မီ ေရေအးတစ္ခြက္ ေသာက္ၿပီးမွအိပ္လွ်င္ ကိုယ္တြင္း(အစာအိမ္)မွ အပူႏွင့္ ျပင္ပအဲယားကြန္းမွအေအးဓာတ္တို႔ ဝိေရာဓိျဖစ္ျခင္းမွ ကာကြယ္ရာေရာက္မည္ ျဖစ္သည္။အထက္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အခ်က္သုံးခ်က္ကိုသတိျပဳလိုက္နာျခင္းျဖင့္ အဲယားကြန္းကားစီးသူမ်ား အျပင္ အဲယားကြန္းအခန္းျဖင့္ အိပ္စက္သူမ်ားပါ အပူ၊ အေအးဝိေရာဓိ လြန္ကဲမႈေၾကာင့္ေလျဖတ္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာျပတ္ျခင္းေဘးမွကင္းေဝးေစႏိုင္ေၾကာင္း သတိေပးတင္ျပအပ္ပါသည္။