မင်းလက်ဝါးကို သမိန်ထောရာဇာဘွဲ့ခံ ပုသိမ်မြို့ဝန် မဟာသမိန်ထောနှင့် ရေကင်းသူ မမကြီးတို့က ၁၈၂၃-ခုနှစ်တွင် မွေးဖွားသည်။ မွေးချင် ၂-ဦးအနက် အငယ်ဖြစ်သည်။ ငယ်မည်မှာ မောင်လတ်ဖြစ်သည်။မင်းလက်ဝါး၏ အနွယ်ရင်း ဖြစ်သော သူ၏ အဘ၊ အဘိုး၊ အဘေးများ သည် အလောင်းမင်းတရားလက်ထက်မှစ၍ အစဉ်အဆက် အမှုထမ်းလာကြသော မွန်တိုင်းရင်းသားများ ဖြစ်ကြသည်။ မင်းလက်ဝါးသည် ကုန်းဘောင်ဆက် မင်းတုန်းမင်းနှင့် သီပေါမင်းတို့ လက်ထက်တွင် နှစ်ပေါင်း ၃၀-ခန့် အမှုထမ်းခဲ့သည်။မင်းတုန်းမင်းသည် မင်းလက်ဝါးအား အမြင့်ငါးမြို့ဝန်၊ မဟာသမိန်ဘရမ်း၊ မင်းကြီးမင်းခေါင်သူရိန်၊ မင်းကြီးမဟာသက်တော်ရှည် ဘွဲ့များချီးမြှင့်ခဲ့သည်။ သီပေါမင်းက မက္ခရာမြို့စား၊ လက်ဝဲတော်မှူး၊ မင်းကြီးသူရ မဟာမင်းခေါင် သမိန်ဘရမ်းနှင့် အောက်မြစ်စဉ် ခရိုင်မင်းကြီးဘွဲ့များ ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။မောင်လတ်၏ ဖခင်သည် ငယ်စဉ်ကပင် ဆုံးသွားခဲ့သည်။ မိခင်၊ အမများနှင့်လည်း ကွဲကွာခဲ့ရပြီး ရေကင်းဘုန်းကြီး ကျောင်းတွင် ခိုလှုံကာ ဘုန်းကြီးထံ၌ စာပေပညာများကို သင်ယူခဲ့သည်။ ဘုန်းတော်ကြီးက လူရေးလူရာ လိမ္မာယဉ်ကျေးစေရန် ဆုံးမသွန်သင်ပေးသည်။လူပျိုအရွယ်ရောက်လာသောအခါ ဒေသအလိုက် သစ်ခုတ်၊ လယ်လုပ်ခြင်းဖြင့် အသက်မွေးရသည်။ မောင်လတ်သည် သစ်ခုတ်ရင်း သစ်ငုတ်ထိုး မိသောဒဏ်ရာကြောင့် ဝဲမျက်လုံးတဖက် ကွယ်သွားလေသည်။ ထို့နောက် တောင်သူကြီးတစ်ဦး၏ သမီးနှင့် အိမ်ထောင်ကျပြီး ယောက္ခမအိမ်သို့ လိုက်ပါနေထိုင်လျက် တောင်သူလုပ်ငန်းကို ပင်ပန်းကြီးစွာ လုပ်ကိုင် စားသောက်ရသည်။ မောင်လတ်သည် လယ်ယာလုပ်ငန်း၌ စိတ်မဝင်စား။ မကျွမ်းကျင်၍ ယောက္ခမက ၎င်းအား လူပျင်း၊ လူအဟု အထင်အမြင်သေးကာ ငြူစူလာသည်။ ဇနီးသည်ကပင် အထင်အ မြင်သေး၍ မထီ မဲ့မြင် ပြုလာသည်။မောင်လတ်သည် ယောက္ခမနှင့် မိန်းမဖြစ်သူ၏ ငြိုငြင်မှုကို ခံနေရချိန်တွင် အမဖြစ်သူ ခင်ခင်ကြီးမှာ ရာဇဌာနီ မင်းနေပြည် အမရပူရမြို့တော်၌ သူရဲဝန်ကတော်ဖြစ်လျက် ကောင်းစားနေကြောင်း သတင်း ကောင်းကြားလာရသည်။ မောင်လတ်သည် အသက် ၃၁-နှစ်အရွယ်ခန့်၊ ၁၈၄၄-ခုနှစ်တွင် ဇနီးသည်ကိုထားခဲ့၍ အမရပူရမြို့တော်သို့ လှည်းတတန်၊ လှေတတန်၊ ခြေကျင်တတန်ဖြင့် တစ်လနီးပါးအထိ ခရီးနှင်လာခဲ့သည်။မောင်လတ်သည် သူရဲဝန်မင်းအိမ်ကို အလွယ်တကူ ရှာတွေ့သည်။ အမခင်ခင်ကြီးသည် မောင်ငယ်ကို မမျှော်လင့်ဘဲ တွေ့ရ၍ ဝမ်းသာပြီး ရှိုက်ကြီးတငင် ငိုရှာသည်။ သူရဲမင်း ဦးရွှေလုံးသည် ယောက်ဖဖြစ် သူ မောင်လတ်အားတစေ့တစောင်း အကဲခတ်သည်။ လက်ရုံးတဆူကဲ့သို့ အားကိုးစိတ်ချရမည့်သူဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်သဖြင့် အစစအရာရာ မင်းမှူးစိုးတာ နန်းတွင်းရေးရာမှစ၍ သွန် သင် ဆုံးမသည်။အခါအ ခွင့်ရတိုင်း ဓားခုတ်၊ လှံထိုး၊ ဆင်စီး၊ မြင်းစီးတို့ကို ကျွမ်းကျင်အောင် သင်ကြားပေးသည်။ သူရဲဝန်မင်းသည် မောင်လတ်အား မင်းတုန်းမင်းကြီး၏ ရှေ့တော်သို့ ဝင်ရောက်ခစားစေသည်။ မင်းတုန်းမင်းသည် မောင်လတ်၏ အရည် အသွေးကို အကဲခတ်ရင်း အပါးတော်၌ ခစားစေသည်။ ထို့နောက် ချောင်းဦးဆယ်ရွာကို စားစေပြီး မင်းမှုထမ်းစေသည်။ မောင်လတ်သည် မိမိတာဝန်များကို မလစ် ဟင်းရလေအောင် ကြိုးစားထမ်းဆောင်သည်။ မင်းတုန်းမင်းသည် မောင်လတ်၏ စွမ်းရည်ကို နှစ်သက်၍ အမြင့်မြို့ဝန်ရာထူး တိုးမြင့်ခန့် အပ်တော်မူသည်။ဦးလတ်သည် မိမိတာဝန်ထမ်းဆောင်ရာ မြို့ရွာများတွင် သူ၏အမိန့် စည်းကမ်းများကို မလေး မခန့် ပြုသူ၊ ဆိုးသွမ်းသူများကို ကိုယ်တိုင် လက်ဝါးနှင့်ရိုက်၍ ဆုံးမလေ့ရှိသည်။ ဦးလတ်မှာ အသားဖြူဝင်း စိုပြည် လျက် ထွားကျိုင်းသန်မာ ၍ အံ့သြလောက်သော ကာယဗလရှိပြီး တိုင်းရင်းသား မွန်များတွင် ထင်ရှားလှသည်။ လေးတောင်ပြည့် အရပ်အမောင်းနှင့် လိုက်ဖက်အောင် အလုံးအထည် ကြံ့ခိုင်သူလည်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူ၏ရိုက်ချက်မှာ အားကောင်းမောင်းသန်လှသဖြင့် ပြင်းပြင်းအရိုက်ခံရသူမှာ တချက်တည်းနှင့် စင်းစင်းသေရလေတော့သည်။
ဦးလတ်၏ တမူထူးခြားသော သူ၏စရိုက်နှင့် စွမ်းအားတို့ကြောင့် အမြင့်မြို့နယ်တခွင်တွင် မင်းလက်ဝါး-ဟု ပြည်သူများက ခေါ်ဆိုကြလေသည်။မင်းလက်ဝါးအုပ်ချုပ်သော နယ်အတွင်း ခိုးသားဓားပြများ လုံးဝကင်းစင်ကာ အေးချမ်းလှသည်။ ထိုကဲ့သို့သော မင်းလက်ဝါး၏ ဂုဏ်သတင်းကို မင်းတုန်းမင်း ကြားသောအခါ အပါးတော်သို့ခေါ်ယူပြီး သူ၏မျိုးရိုး ဇာတိကို မေးမြန်းတော်မူသည်။ သူရသတ္တိသွေးမျိုးရှိသူဖြစ် ကြောင်း သေချာစွာသိတော်မူ၍ အသက် ၃၃-နှစ်အရွယ် ၁၈၅၆-ခုနှစ်တွင် မဟာသမိန်ဘရမ်း-ဟု ဘွဲ့တော်ကိုပေးလျက် အမြင့်ငါးမြို့ဝန်ရာ ထူး တိုးမြှင့်ခန့်အပ်လေသည်။မြင်းကွန်း မြင်းခုံတိုင် အရေးအခင်းနောက်ပိုင်း ပန်းထိမ်မင်းသားပုန်ကန်မှုကို နှိမ်နင်းရန် မင်းတုန်းမင်းသည် မင်းလက်ဝါးကို အမြင့်မြို့မှခေါ်ယူပြီး မြစ်စဉ်တလျှောက်မှ နယ်များကို ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုရှိစေရန် တာဝန် ခံဗိုလ်ချုပ်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေး သည်။ မင်းလက်ဝါးသည် သူရဲသူခက် လက်နက်အင်ခွင်တို့ကို ဖွဲ့စည်းစုဆောင်း၍ ပန်းထိမ်မင်းသား ပုန်ကန်မှုကို နှိမ်နှင်းအောင်မြင်ခဲ့သည်။ ပုန်ကန်သူများတွင် ပါဝင်သော မိမိ သားကိုပင် အဆုံးစီရင် လေသည်။မင်းတုန်းမင်းသည် မင်းလက်ဝါးအား မဟာသမိန်ဘရမ်းဘွဲ့တွင် ထပ် လောင်းလျက် မင်းကြီးမင်းခေါင်သူရိန်-ဟူသော ဘွဲ့တော်ကို ချီးမြှင့်လေသည်။ ၎င်းပြင် ရတနာကိုးပါး စီ ခြယ်သော သီလဝင်ရွှေဓားကို ပေးအပ်ချီူမြှင့်လျက် မင်းကြီးမဟာသက်တော်ရှည်ဘွဲ့ထူးကို ၁၈၇၄-ခုနှစ်တွင် ထပ်ဆင့်အပ်နှင်းတော်မူသည်။ ထို့နောက် ဗလကောင်းသော အင်္ဂလိပ်ကြီးနှင့် စွမ်းအားပြိုင်ရာ တွင်လည်း အနိုင်ရ၍ ဘုရင်မင်းမြတ်က မင်းလက်ဝါးကို ဆုတော်ငွေများ ပေးသနားတော်မူလေသည်။သီပေါမင်းလက်ထက်တွင် မင်းလက်ဝါးအား မက္ခရာမြို့ကို အပိုင်စားပေးသည့်အပြင် မင်းကြီးသူရမဟာမင်းခေါင် သမိန်ဘရမ်း-ဟူသော ဘွဲ့အမည်နှင့် လက်ဝဲဝင်းတော်မှူးရာထူးကို ခန့်အပ်ခံသည်။ ဧရာဝတီမြစ်၏ ဝဲယာမြို့များတဝိုက်ကို အောက်မြစ်စဉ် ၇-ခရိုင် သတ်မှတ်ပိုင်းခြားလျက် မင်းလက်ဝါးအား အုပ်ချုပ်စေသည်။ မင်းလက်ဝါးသည် အောက်မြစ်စဉ် ၇-ခရိုင်မင်းကြီးဟူသော အမည်ဖြင့် ထင်ရှားလာသည်။၁၈၈၅-ခုနှစ် တတိယ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ်ပွဲတွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး လှေသင်း အတွင်းဝန် ဦးရွှေမောင်နှင့် ဗိုလ်ချုပ်မင်းလက်ဝါးတို့ တူအရီးနှစ်ဦးသည် မြင်းခြံနှင့် မင်းလှမြို့များတလျှောက် ကွပ်ကဲ တိုက်ခိုက်ကြ သည်။ ထို့ပြင် မင်းလှခံတပ်ကြီးကို ဦးစီးကွပ်ကဲ၍ နယ်ချဲ့တို့အား အပြင်းအထန် ခုခံတိုက်ခိုက်ကြသည်။ ၁၈၈၅-ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၇-၇က်နေ့ ညနေတွင် မင်းလှခံတပ် ကျဆုံးသွားသည်။ မင်းလက်ဝါးကြီး သည် ခံတပ်၏ မလွယ်ပေါက်မှ ထွက်ခွါလွတ်မြောက်လာသည်။ သူနှင့်အတူပါလာသော ရဲမက်များနှင့် မျိုးချစ်မြန်မာများကို အင်အား စုစည်း၍ ဗြိတိသျှတို့အား တော်လှန်ရန် ကြိုးစားသည်။ သို့သော် မြန်မာ လွှတ်တော်မှ မေတ္တာရပ်ခံသဖြင့် လက်နက်ချခဲ့ရသည်။မင်းကြီးတွင် ဝန်ကတော် ၈-ဦးနှင့် သား ၂၀၊ မြေး ၁၀-ယောက်ရှိသည်။ မင်းကြီးသည် မန္တလေးမြို့ တနေရာတွင် မိသားစုနှင့်အတူ နေထိုင်၏။ ဗြိ တိသျှတို့က ငွေကြေး၊ ရာထူးတို့ဖြင့် စည်းရုံးသိမ်းသွင်း သော်လည်း လက်မခံခဲ့ပေ။ မင်းကြီးသည် ၁၈၉၃-ခုနှစ်လောက်တွင် နယ်ချဲ့တော်လှန် ရေးများ ငြိမ်းအေးသွားသောအခါ မန္တလေးမှ အမြင့်မြို့သို့ ပြောင်းရွှေနေထိုင်ခဲ့သည်။မင်းလက်ဝါးသည် အစားအသောက် လွန်စွာစားနိုင် သည်။ နံနက် ဆန် နို့ဆီဗူး လေးလုံး၊ ညနေ ဆန် နို့ဆီဗူး လေးလုံး ကုန်အောင် စားနိုင်သည်။ ထမင်းစားပြီး ဖီးကြမ်းငှက်ပျောသီး တစ်ဖီး ကုန်အောင် စားနိုင်သည်။ မင်းလက်ဝါးသည် ၁၉၀၃-ခုနှစ် အသက် ၈၀-တွင် လူကြီးရောဂါဖြင့် အမြင့်မြို့၌ ကွယ်လွန်ခဲ့လေသည်။ကိုးကား – ဦးမြင့်စော (သမိုင်းပါမေက္ခ-ပုသိမ်တက္ကသိုလ်)-(မင်္ဂလာမောင်မယ် ၂၀၀၉-ခု မေလ)
Credit – မူရင်း
[zawgyi]
မင္းလက္ဝါးကို သမိန္ေထာရာဇာဘြဲ႕ခံ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ဝန္ မဟာသမိန္ေထာႏွင့္ ေရကင္းသူ မမႀကီးတို႔က ၁၈၂၃-ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားသည္။ ေမြးခ်င္ ၂-ဦးအနက္ အငယ္ျဖစ္သည္။ ငယ္မည္မွာ ေမာင္လတ္ျဖစ္သည္။မင္းလက္ဝါး၏ အႏြယ္ရင္း ျဖစ္ေသာ သူ၏ အဘ၊ အဘိုး၊ အေဘးမ်ား သည္ အေလာင္းမင္းတရားလက္ထက္မွစ၍ အစဥ္အဆက္ အမႈထမ္းလာၾကေသာ မြန္တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ မင္းလက္ဝါးသည္ ကုန္းေဘာင္ဆက္ မင္းတုန္းမင္းႏွင့္ သီေပါမင္းတို႔ လက္ထက္တြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀-ခန႔္ အမႈထမ္းခဲ့သည္။မင္းတုန္းမင္းသည္ မင္းလက္ဝါးအား အျမင့္ငါးၿမိဳ႕ဝန္၊ မဟာသမိန္ဘရမ္း၊ မင္းႀကီးမင္းေခါင္သူရိန္၊ မင္းႀကီးမဟာသက္ေတာ္ရွည္ ဘြဲ႕မ်ားခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ သီေပါမင္းက မကၡရာၿမိဳ႕စား၊ လက္ဝဲေတာ္မႉး၊ မင္းႀကီးသူရ မဟာမင္းေခါင္ သမိန္ဘရမ္းႏွင့္ ေအာက္ျမစ္စဥ္ ခ႐ိုင္မင္းႀကီးဘြဲ႕မ်ား ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ေမာင္လတ္၏ ဖခင္သည္ ငယ္စဥ္ကပင္ ဆုံးသြားခဲ့သည္။ မိခင္၊ အမမ်ားႏွင့္လည္း ကြဲကြာခဲ့ရၿပီး ေရကင္းဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းတြင္ ခိုလႈံကာ ဘုန္းႀကီးထံ၌ စာေပပညာမ်ားကို သင္ယူခဲ့သည္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးက လူေရးလူရာ လိမၼာယဥ္ေက်းေစရန္ ဆုံးမသြန္သင္ေပးသည္။လူပ်ိဳအ႐ြယ္ေရာက္လာေသာအခါ ေဒသအလိုက္ သစ္ခုတ္၊ လယ္လုပ္ျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြးရသည္။ ေမာင္လတ္သည္ သစ္ခုတ္ရင္း သစ္ငုတ္ထိုး မိေသာဒဏ္ရာေၾကာင့္ ဝဲမ်က္လုံးတဖက္ ကြယ္သြားေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ေတာင္သူႀကီးတစ္ဦး၏ သမီးႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်ၿပီး ေယာကၡမအိမ္သို႔ လိုက္ပါေနထိုင္လ်က္ ေတာင္သူလုပ္ငန္းကို ပင္ပန္းႀကီးစြာ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ရသည္။ ေမာင္လတ္သည္ လယ္ယာလုပ္ငန္း၌ စိတ္မဝင္စား။ မကြၽမ္းက်င္၍ ေယာကၡမက ၎အား လူပ်င္း၊ လူအဟု အထင္အျမင္ေသးကာ ျငဴစူလာသည္။ ဇနီးသည္ကပင္ အထင္အ ျမင္ေသး၍ မထီ မဲ့ျမင္ ျပဳလာသည္။ေမာင္လတ္သည္ ေယာကၡမႏွင့္ မိန္းမျဖစ္သူ၏ ၿငိဳျငင္မႈကို ခံေနရခ်ိန္တြင္ အမျဖစ္သူ ခင္ခင္ႀကီးမွာ ရာဇဌာနီ မင္းေနျပည္ အမရပူရၿမိဳ႕ေတာ္၌ သူရဲဝန္ကေတာ္ျဖစ္လ်က္ ေကာင္းစားေနေၾကာင္း သတင္း ေကာင္းၾကားလာရသည္။ ေမာင္လတ္သည္ အသက္ ၃၁-ႏွစ္အ႐ြယ္ခန႔္၊ ၁၈၄၄-ခုႏွစ္တြင္ ဇနီးသည္ကိုထားခဲ့၍ အမရပူရၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ လွည္းတတန္၊ ေလွတတန္၊ ေျခက်င္တတန္ျဖင့္ တစ္လနီးပါးအထိ ခရီးႏွင္လာခဲ့သည္။ေမာင္လတ္သည္ သူရဲဝန္မင္းအိမ္ကို အလြယ္တကူ ရွာေတြ႕သည္။ အမခင္ခင္ႀကီးသည္ ေမာင္ငယ္ကို မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ေတြ႕ရ၍ ဝမ္းသာၿပီး ရႈိက္ႀကီးတငင္ ငိုရွာသည္။ သူရဲမင္း ဦးေ႐ႊလုံးသည္ ေယာက္ဖျဖစ္ သူ ေမာင္လတ္အားတေစ့တေစာင္း အကဲခတ္သည္။ လက္႐ုံးတဆူကဲ့သို႔ အားကိုးစိတ္ခ်ရမည့္သူျဖစ္ေၾကာင္း ယုံၾကည္သျဖင့္ အစစအရာရာ မင္းမႉးစိုးတာ နန္းတြင္းေရးရာမွစ၍ သြန္ သင္ ဆုံးမသည္။အခါအ ခြင့္ရတိုင္း ဓားခုတ္၊ လွံထိုး၊ ဆင္စီး၊ ျမင္းစီးတို႔ကို ကြၽမ္းက်င္ေအာင္ သင္ၾကားေပးသည္။ သူရဲဝန္မင္းသည္ ေမာင္လတ္အား မင္းတုန္းမင္းႀကီး၏ ေရွ႕ေတာ္သို႔ ဝင္ေရာက္ခစားေစသည္။ မင္းတုန္းမင္းသည္ ေမာင္လတ္၏ အရည္ အေသြးကို အကဲခတ္ရင္း အပါးေတာ္၌ ခစားေစသည္။ ထို႔ေနာက္ ေခ်ာင္းဦးဆယ္႐ြာကို စားေစၿပီး မင္းမႈထမ္းေစသည္။ ေမာင္လတ္သည္ မိမိတာဝန္မ်ားကို မလစ္ ဟင္းရေလေအာင္ ႀကိဳးစားထမ္းေဆာင္သည္။ မင္းတုန္းမင္းသည္ ေမာင္လတ္၏ စြမ္းရည္ကို ႏွစ္သက္၍ အျမင့္ၿမိဳ႕ဝန္ရာထူး တိုးျမင့္ခန႔္ အပ္ေတာ္မူသည္။ဦးလတ္သည္ မိမိတာဝန္ထမ္းေဆာင္ရာ ၿမိဳ႕႐ြာမ်ားတြင္ သူ၏အမိန႔္ စည္းကမ္းမ်ားကို မေလး မခန႔္ ျပဳသူ၊ ဆိုးသြမ္းသူမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ လက္ဝါးႏွင့္႐ိုက္၍ ဆုံးမေလ့ရွိသည္။ ဦးလတ္မွာ အသားျဖဴဝင္း စိုျပည္ လ်က္ ထြားက်ိဳင္းသန္မာ ၍ အံ့ၾသေလာက္ေသာ ကာယဗလရွိၿပီး တိုင္းရင္းသား မြန္မ်ားတြင္ ထင္ရွားလွသည္။ ေလးေတာင္ျပည့္ အရပ္အေမာင္းႏွင့္ လိုက္ဖက္ေအာင္ အလုံးအထည္ ႀကံ့ခိုင္သူလည္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူ၏႐ိုက္ခ်က္မွာ အားေကာင္းေမာင္းသန္လွသျဖင့္ ျပင္းျပင္းအ႐ိုက္ခံရသူမွာ တခ်က္တည္းႏွင့္ စင္းစင္းေသရေလေတာ့သည္။ဦးလတ္၏ တမူထူးျခားေသာ သူ၏စ႐ိုက္ႏွင့္ စြမ္းအားတို႔ေၾကာင့္ အျမင့္ၿမိဳ႕နယ္တခြင္တြင္ မင္းလက္ဝါး-ဟု ျပည္သူမ်ားက ေခၚဆိုၾကေလသည္။မင္းလက္ဝါးအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ နယ္အတြင္း ခိုးသားဓားျပမ်ား လုံးဝကင္းစင္ကာ ေအးခ်မ္းလွသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ မင္းလက္ဝါး၏ ဂုဏ္သတင္းကို မင္းတုန္းမင္း ၾကားေသာအခါ အပါးေတာ္သို႔ေခၚယူၿပီး သူ၏မ်ိဳး႐ိုး ဇာတိကို ေမးျမန္းေတာ္မူသည္။ သူရသတၱိေသြးမ်ိဳးရွိသူျဖစ္ ေၾကာင္း ေသခ်ာစြာသိေတာ္မူ၍ အသက္ ၃၃-ႏွစ္အ႐ြယ္ ၁၈၅၆-ခုႏွစ္တြင္ မဟာသမိန္ဘရမ္း-ဟု ဘြဲ႕ေတာ္ကိုေပးလ်က္ အျမင့္ငါးၿမိဳ႕ဝန္ရာ ထူး တိုးျမႇင့္ခန႔္အပ္ေလသည္။ျမင္းကြန္း ျမင္းခုံတိုင္ အေရးအခင္းေနာက္ပိုင္း ပန္းထိမ္မင္းသားပုန္ကန္မႈကို ႏွိမ္နင္းရန္ မင္းတုန္းမင္းသည္ မင္းလက္ဝါးကို အျမင့္ၿမိဳ႕မွေခၚယူၿပီး ျမစ္စဥ္တေလွ်ာက္မွ နယ္မ်ားကို ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈရွိေစရန္ တာဝန္ ခံဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခန႔္အပ္တာဝန္ေပး သည္။ မင္းလက္ဝါးသည္ သူရဲသူခက္ လက္နက္အင္ခြင္တို႔ကို ဖြဲ႕စည္းစုေဆာင္း၍ ပန္းထိမ္မင္းသား ပုန္ကန္မႈကို ႏွိမ္ႏွင္းေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ပုန္ကန္သူမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ မိမိ သားကိုပင္ အဆုံးစီရင္ ေလသည္။မင္းတုန္းမင္းသည္ မင္းလက္ဝါးအား မဟာသမိန္ဘရမ္းဘြဲ႕တြင္ ထပ္ ေလာင္းလ်က္ မင္းႀကီးမင္းေခါင္သူရိန္-ဟူေသာ ဘြဲ႕ေတာ္ကို ခ်ီးျမႇင့္ေလသည္။ ၎ျပင္ ရတနာကိုးပါး စီ ျခယ္ေသာ သီလဝင္ေ႐ႊဓားကို ေပးအပ္ခ်ီဴျမႇင့္လ်က္ မင္းႀကီးမဟာသက္ေတာ္ရွည္ဘြဲ႕ထူးကို ၁၈၇၄-ခုႏွစ္တြင္ ထပ္ဆင့္အပ္ႏွင္းေတာ္မူသည္။ ထို႔ေနာက္ ဗလေကာင္းေသာ အဂၤလိပ္ႀကီးႏွင့္ စြမ္းအားၿပိဳင္ရာ တြင္လည္း အႏိုင္ရ၍ ဘုရင္မင္းျမတ္က မင္းလက္ဝါးကို ဆုေတာ္ေငြမ်ား ေပးသနားေတာ္မူေလသည္။သီေပါမင္းလက္ထက္တြင္ မင္းလက္ဝါးအား မကၡရာၿမိဳ႕ကို အပိုင္စားေပးသည့္အျပင္ မင္းႀကီးသူရမဟာမင္းေခါင္ သမိန္ဘရမ္း-ဟူေသာ ဘြဲ႕အမည္ႏွင့္ လက္ဝဲဝင္းေတာ္မႉးရာထူးကို ခန႔္အပ္ခံသည္။ ဧရာဝတီျမစ္၏ ဝဲယာၿမိဳ႕မ်ားတဝိုက္ကို ေအာက္ျမစ္စဥ္ ၇-ခ႐ိုင္ သတ္မွတ္ပိုင္းျခားလ်က္ မင္းလက္ဝါးအား အုပ္ခ်ဳပ္ေစသည္။ မင္းလက္ဝါးသည္ ေအာက္ျမစ္စဥ္ ၇-ခ႐ိုင္မင္းႀကီးဟူေသာ အမည္ျဖင့္ ထင္ရွားလာသည္။၁၈၈၅-ခုႏွစ္ တတိယ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ စစ္ပြဲတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေလွသင္း အတြင္းဝန္ ဦးေ႐ႊေမာင္ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မင္းလက္ဝါးတို႔ တူအရီးႏွစ္ဦးသည္ ျမင္းၿခံႏွင့္ မင္းလွၿမိဳ႕မ်ားတေလွ်ာက္ ကြပ္ကဲ တိုက္ခိုက္ၾက သည္။ ထို႔ျပင္ မင္းလွခံတပ္ႀကီးကို ဦးစီးကြပ္ကဲ၍ နယ္ခ်ဲ႕တို႔အား အျပင္းအထန္ ခုခံတိုက္ခိုက္ၾကသည္။ ၁၈၈၅-ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၇-ရက္ေန႔ ညေနတြင္ မင္းလွခံတပ္ က်ဆုံးသြားသည္။ မင္းလက္ဝါးႀကီး သည္ ခံတပ္၏ မလြယ္ေပါက္မွ ထြက္ခြါလြတ္ေျမာက္လာသည္။ သူႏွင့္အတူပါလာေသာ ရဲမက္မ်ားႏွင့္ မ်ိဳးခ်စ္ျမန္မာမ်ားကို အင္အား စုစည္း၍ ၿဗိတိသွ်တို႔အား ေတာ္လွန္ရန္ ႀကိဳးစားသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ လႊတ္ေတာ္မွ ေမတၱာရပ္ခံသျဖင့္ လက္နက္ခ်ခဲ့ရသည္။မင္းႀကီးတြင္ ဝန္ကေတာ္ ၈-ဦးႏွင့္ သား ၂၀၊ ေျမး ၁၀-ေယာက္ရွိသည္။ မင္းႀကီးသည္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ တေနရာတြင္ မိသားစုႏွင့္အတူ ေနထိုင္၏။ ၿဗိ တိသွ်တို႔က ေငြေၾကး၊ ရာထူးတို႔ျဖင့္ စည္း႐ုံးသိမ္းသြင္း ေသာ္လည္း လက္မခံခဲ့ေပ။ မင္းႀကီးသည္ ၁၈၉၃-ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ ေရးမ်ား ၿငိမ္းေအးသြားေသာအခါ မႏၲေလးမွ အျမင့္ၿမိဳ႕သို႔ ေျပာင္းေ႐ႊေနထိုင္ခဲ့သည္။မင္းလက္ဝါးသည္ အစားအေသာက္ လြန္စြာစားႏိုင္ သည္။ နံနက္ ဆန္ ႏို႔ဆီဗူး ေလးလုံး၊ ညေန ဆန္ ႏို႔ဆီဗူး ေလးလုံး ကုန္ေအာင္ စားႏိုင္သည္။ ထမင္းစားၿပီး ဖီးၾကမ္းငွက္ေပ်ာသီး တစ္ဖီး ကုန္ေအာင္ စားႏိုင္သည္။ မင္းလက္ဝါးသည္ ၁၉၀၃-ခုႏွစ္ အသက္ ၈၀-တြင္ လူႀကီးေရာဂါျဖင့္ အျမင့္ၿမိဳ႕၌ ကြယ္လြန္ခဲ့ေလသည္။